Logopeda pracujący w przedszkolu posiada wiele obowiązków. Jest to praca wymagająca dużych pokładów cierpliwości, zrozumienia, kreatywności oraz odpowiedniego podejścia do dzieci. Każdy specjalista z początkiem roku szkolnego rozpoczyna badania przesiewowe, aby jak najszybciej rozpocząć reedukację. Badanie przeprowadzane jest w osobnym pomieszczeniu, w ciszy, aby nikt nie przeszkadzał dziecku. Podczas badań należy pamiętać o indywidualnym podejściu do dziecka oraz odpowiedniej motywacji.
Wyniki badania skutkują podziałem dzieci na cztery grupy:
- I grupa obejmuje dzieci, które mówią poprawnie: jest to grupa dzieci poddawana częstym zajęciom ortofonicznym według obowiązującego w przedszkolu programu. Logopeda może prowadzić z nimi logorytmikę, ćwiczyć oddech oraz rozmawiać o emocjach.
- II grupa obejmuje dzieci, które są zagrożone wadami wymowy: mówią zbyt szybko, niepewnie, cicho, mają widoczne wady zgryzu. Wobec tych maluchów powinniśmy zastosować mocną obserwację i nasilić system profilaktyczny. Niektóre powinny zaczerpnąć rady ortodonty, laryngologa, dentysty.
- III grupa obejmuje dzieci z seplenieniem i reraniem: muszą one zostać poddane terapii logopedycznej na terenie przedszkola po wyrażeniu zgody przez rodzica. Najnowsze badania wykazują, że aż 70% w wieku przedszkolnym powinno uczęszczać na zajęcia logopedyczne.
- IV grupa obejmuje dzieci z głębszymi zaburzeniami rozwojowymi jak afazja, autyzm, rozszczep podniebienia: kwalifikują się one do specjalistycznej, długotrwałej terapii logopedycznej.
W utworzonych grupach korekcyjnych możemy rozpocząć prace już we wrześniu po uprzednim wyrażeniu zgody przez rodzica. W trakcie zajęć z dziećmi najmłodszymi – 3. i 4. latkami – główny nacisk staramy się położyć na usprawnienie narządów mowy, ćwiczenia słuchowe i oddechowe. Aby nasze zajęcia były efektywne, możemy posługiwać się lusterkami, które pozwalają naśladować logopedę mina po minie. Ćwiczenia w zespołach młodszych prowadzimy około 20 minut, jednak w porozumieniu z wychowawcą grupy możemy poprosić o codzienną gimnastykę buzi i języka. W młodszych grupach bardzo dobrze działają systemy motywacyjne, tj: pieczątki i naklejki. Często możemy spotkać dzieci niechętne do zabawy na pierwszych ćwiczeniach – powinniśmy dać im czas na adaptację do nowej sytuacji i obserwację zajęć, a po pewnym czasie same włączą się do zabawy.
Bardzo ważne jest prowadzenie dziennika zajęć i wpisywanie w nim uwag dotyczących rozwoju mowy dzieci. Bez podstawowej dokumentacji będzie nam bardzo ciężko udzielać odpowiednich rad i wskazówek dla rodziców, wychowawców i innych nauczycieli pracujących z dziećmi.
Organizacja pracy
Każdy logopeda prowadzący zajęcia grupowe powinien posiadać szpatułki lub łyżeczki z owalnym trzonkiem do masażu, unoszenia języka, uczulania miejsc artykulacyjnych, lusterka, plastikowe rurki do dmuchania. Każda z tych rzeczy powinna być odpowiednio dezynfekowana po zajęciach i dopasowana do każdego dziecka indywidualnie. Prócz wspomnianych pomocy logopeda w przedszkolu powinien posiadać: karty badania mowy, kwestionariusz obrazkowy, zestaw ilustracji i obrazków, różne gry, klocki, itp.
Działania terapeutyczne powinny być wdrażane w każdej chwili podczas rozmowy z pacjentem, w trakcie omawiana rysunków, przy zabawie, lepieniu, opowiadaniu. Należy czynić to dyskretnie z wielkim taktem pedagogicznym. Przy całej grupie możemy poprawić dziecko, jeżeli wiemy, że już potrafi wypowiedzieć daną głoskę. Wystarczy wtedy lekko zasugerować – ‘’Gdzie język?‘’- taka uwaga działa na dziecko motywująco, ponieważ z chęcią przed całą grupą może pochwalić się swoimi osiągnięciami.
Obowiązki logopedy pracującego w przedszkolu:
- Profilaktyczne badania przesiewowe;
- Diagnozowanie stanu motoryki małej i dużej;
- Prowadzenie terapii logopedycznej z dziećmi, które posiadają problemy z komunikacją językową;
- Prowadzenie zajęć grupowych;
- Udzielania wskazówek nauczycielom, rodzicom i innym terapeutom odnośnie działań usprawniających aparat mowy;
- Podejmowanie działań profilaktycznych;
- Współpraca z rodzicami dzieci uczęszczających na terapię oraz włączanie ich w proces terapii poprzez pracę z dzieckiem w domu.
Jaka jest rola logopedy w przedszkolu?
Aby prawidłowo podejść do tematu terapii logopedycznej w przedszkolu, należy uzmysłowić sobie, jak ważna rolę odgrywa logopeda w poszczególnej placówce. Logopeda jako specjalista powinien posiadać wiedzę na temat procedur postępowania logopedycznego. Poza diagnozowaniem są nimi m.in. programowanie terapii i postępowanie terapeutyczne.
Programowanie terapii skupia się na celach postępowania logopedycznego w przedszkolu, strategiach i metodach postępowania z poszczególną grupą i dzieckiem. Dopiero po spełnieniu powyższych kryteriów, można przejść do następnego etapu, jakim jest postępowanie terapeutyczne. Logopeda pracujący w przedszkolu powinien odpowiednio organizować etapy terapii i ciągle je oceniać, dobierać odpowiednie metody do prowadzenia swoich zajęć. W jego obowiązku leży prowadzenie odpowiedniej dokumentacji, współtworzenie IPET-ów w sytuacjach pracy z dziećmi zaburzonymi. Logopeda często musi weryfikować hipotezy diagnostyczne, które często są wystawiane zbyt pochopnie oraz w odpowiednim momencie modyfikować program, jeżeli nie przynosi pożądanych rezultatów.
Małe dzieci uczą się przez naśladownictwo. Bardzo często są im potrzebne specjalistyczne ćwiczenia. Często spotykamy się z sytuacją, kiedy dziecko mimo świetnych warunków rozwojowych nie opanowuje mowy tak jak jego rówieśnicy. Dlatego im wcześniej dziecko zostanie otoczone specjalistyczną opieką, tym łatwiej wyrówna problemy w mówieniu.
Wczesna interwencja logopedyczna stwarza olbrzymie możliwości uzupełnienia nawet znacznych opóźnień. Wsparcie udzielone dziecku przez logopedę sprzyja także wyeliminowaniu wielu innych problemów rozwojowych. Niektóre dzieci z powodu braku mowy są nieśmiałe, wycofane, agresywne lub mają niską samoocenę. Pomoc logopedy pozwala skutecznie tego uniknąć.
-37462c6e0c9c38be.jpg)
