Kwestionariusze dla rodziców
Okres wyrazu (1.-2. rok życia)
Czy Twoje dziecko oddycha przez usta? Lub śpi z otwartą buzią? Lub chrapie? Zaznacz TAK, jeżeli chociaż jedna z odpowiedzi brzmi TAK.
Oddychanie przez nos to jedyna prawidłowa i fizjologiczna droga oddychania w spoczynku. Oddychanie wpływa na szereg aspektów związanych z funkcjonowaniem organizmu, w tym także na artykulację, dlatego staraj się obserwować sposób oddychania Twojego dziecka.
Jeśli Twoje dziecko ma nawyk oddychania ustami, skonsultuj to z logopedą. Oddychanie przez usta i otwarta buzia sprzyjają powstawaniu częstych infekcji górnych dróg oddechowych, wad zgryzu i wymowy.
Czy Twoje dziecko ma problemy z ssaniem, połykaniem, gryzieniem i/lub żuciem? Zaznacz TAK, jeśli chociaż jedna z odpowiedzi jest pozytywna.
Przyjmowanie pokarmów jest dla dziecka swoistym treningiem narządów artykulacyjnych.
Pilnie skonsultuj się z logopedą. Na kształtowanie się umiejętności komunikacji i mowy na najwcześniejszym etapie rozwoju dziecka wpływa przede wszystkim motoryka ustno-twarzowa. Czynności pokarmowe przygotowują aparat artykulacyjny do mówienia i mają znaczący wpływ na dalszy rozwój języka. Jeśli Twoje dziecko ma problemy z jedzeniem, skonsultuj to z logopedą. Wczesne rozpoznanie problemu i jego eliminacja zapobiegają utrwalaniu nieprawidłowych nawyków.
Czy Twoje dziecko nadmiernie się ślini?
Jeśli Twoje dziecko potrafi kontrolować wycieki śliny, nie masz powodów do niepokoju.
Nadmierne ślinienie się może świadczyć o nieprawidłowym oddychaniu, obniżonym napięciu mięśniowym czy niskiej świadomości sensorycznej, co w kontekście rozwoju mowy ma duże znaczenie. Porozmawiaj o tym z logopedą.
Czy Twoje dziecko używa słów ,,mama'', ,,tata'' dla określenia osób?
To oznaka prawidłowego rozwoju mowy.
Z początkiem drugiego roku życia dziecko powinno posługiwać się kilkoma, kilkunastoma słowami, nazywać osoby z najbliższego otoczenia, używając słów: ,,mama'', ,,tata'', ,,baba'' czy ,,dada'' na określenie dziadka. Jeśli Twoje dziecko nie nazywa swoich opiekunów, skonsultuj to z logopedą.
Czy dziecko reaguje na swoje imię?
To oznaka, że Twoje dziecko rozwija się prawidłowo.
Brak reakcji dziecka na swoje imię może być przejawem trudności rozwojowych. Porozmawiaj o tym z logopedą.
Czy dziecko pokazuje na obrazku znane mu przedmioty?
To oznaka prawidłowego rozwoju Twojego dziecka.
Pomiędzy pierwszym a drugim rokiem życia następuje stały rozwój spostrzegania wzrokowego, inteligencji i umiejętności motorycznych dziecka. Zaczyna ono coraz więcej rozumieć, interesować się obrazkami i przeglądać książeczki. Około 16. miesiąca życia powinno potrafić wskazać na obrazku znane mu przedmioty.
Czy Twoje dziecko potrafi słownie zasygnalizować życzenie, prośbę np. ,,da'', ,,am''?
Twoje dziecko odkryło już moc sprawczą słowa. Potrafi za pomocą języka wywoływać określone zachowania dorosłych, a tym samym szybciej zaspokajać swoje potrzeby.
Około 18. miesiąca życia u dziecka powinna rozwinąć się umiejętność słownego sygnalizowania swoich próśb i życzeń, dzięki której dziecko odkrywa moc sprawczą słowa i zdobywa motywację do dalszego rozwoju języka. Jeśli Twoje dziecko nie potrafi słownie wyrażać swoich potrzeb, porozmawiaj o tym z logopedą.
Czy Twoje dziecko rozumie proste polecenia i zakazy?
Twoje dziecko rozumie już coraz więcej.
W drugim roku życia poziom rozumienia wypowiedzi dorosłych znacznie wzrasta. Około 22 miesiąca życia dziecko powinno rozumieć już kilka prostych poleceń, opartych zazwyczaj na rozkaźniku daj oraz reagować na zakaz. Warto popracować z logopedą: rozumienie wypowiedzi dorosłych pozwoli dziecku na budowanie kolejnych zdań.
Czy Twoje dziecko wypowiada pierwsze słowa posiadające znaczenie?
Rozwój mowy Twojego dziecka przebiega prawidłowo. Duży zasób słów u dziecka w tym wieku to zazwyczaj zasługa odpowiedniej stymulacji i wielu interakcji językowych z opiekunami.
W drugim roku życia dziecko zaczyna opisywać otaczającą go rzeczywistość, początkowo w sposób zrozumiały tylko najbliższemu otoczeniu. Zaczyna nazywać zwierzęta, zabawki czy przedmioty codziennego użytku. Jeśli Twoje dziecko nie mówi, skorzystaj z pomocy logopedy.
Czy Twoje dziecko pokazuje co najmniej trzy części ciała (np. na sobie, na innych, na zabawkach)?
Twoje dziecko rozwija zdolność rozumienia nazw poszczególnych części ciała.
Z początkiem drugiego roku życia dziecko zaczyna rozumieć nazwy poszczególnych części ciała, np. oka, ręki, brzucha. Około 20 miesiąca zapytane, powinno potrafić wskazać minimum trzy części ciała u siebie bądź u misia.
Czy Twoje dziecko chodzi samodzielnie?
Ruch to podstawa prawidłowego rozwoju dziecka. Samodzielne chodzenie pozwala mu odkrywać świat i przyczynia się do rozwoju mowy.
Trzynastomiesięczne dziecko powinno już samodzielnie chodzić, a szesnastomiesięczne biegać. Rodzicu, jeśli Twoje dziecko ma problemy z chodzeniem, logopeda z pewnością wspomoże jego rozwój motoryczny.
Czy Twoje dziecko je samodzielnie, brudząc się przy tym w niewielkim stopniu?
Ruchy rąk Twojego dziecka są coraz bardziej precyzyjne. Operując łyżką, widelcem dziecko rozwija motorykę małą, która ma ogromne znaczenie dla rozwoju mowy.
W drugim roku życia dziecko doskonali posługiwanie się sztućcami, uczy się operować łyżką i nabijać jedzenie na widelec. Jeśli do 23. miesiąca życia Twoje dziecko nie potrafi samodzielnie jeść, porozmawiaj o tym z logopedą. Pamiętaj, że rozwój mowy jest ściśle sprzężony z rozwojem motorycznym.
Czy pod koniec drugiego roku życia Twoje dziecko tworzy wypowiedzi dwuwyrazowe?
Rozwój mowy Twojego dziecka przebiega prawidłowo.
Stały rozwój rozumienia i uczenie się nowych słów, sprawiają, że pod koniec drugiego roku życia w mowie dziecka pojawiają się złożenia dwuwyrazowe, np. ,,mama oć'', ,,mama da''. Jeśli Twoje dziecko nie buduje prostych wypowiedzi, porozmawiaj o tym z logopedą.
Czy dziecko chętnie bawi się z rodzicem, opiekunem?
Twoje dziecko doskonali umiejętności społeczne.
Jeśli Twoje dziecko chce bawić się samo, nie podejmuje propozycji rodzica i nie potrafi naśladować w zabawie czynności dorosłego (np. karmienia lalki) porozmawiaj o tym z logopedą. Takie nietypowe zachowania mogą być przejawem zaburzeń rozwojowych.
Czy dziecko nawiązuje z rodzicem kontakt wzrokowy?
Twoje dziecko doskonali umiejętność nawiązywania interakcji. Poprzez kontakt wzrokowy uczy się zachowań społecznych, dzielenia pola wspólnej uwagi, rozpoznawania emocji i komunikacji.
Brak kontaktu wzrokowego może sugerować występowanie u dziecka zaburzeń ze spektrum autyzmu. Porozmawiaj o tym z logopedą.