Logopedia to stosunkowo młoda dziedzina nauki, ale prężnie rozwijająca się. W ostatniej dekadzie zauważyć mogliśmy gwałtownie powiększającą się liczbę specjalistów. Powstało także mnóstwo ośrodków kształcących logopedów. Na terapię chodzą już nie tylko dzieci z wadami wymowy lub innymi zaburzeniami, ale także dorośli.
Opieka logopedyczna jest ważna, ponieważ z takiej pomocy korzystają także osoby po wypadkach komunikacyjnych, udarach, niepełnosprawni intelektualnie, a nawet niemowlęta. Jest to zatem dość obszerna dziedzina. Czy to znaczy, że dobry logopeda to taki specjalista, który potrafi zaradzić tym wszystkim problemom? Jaki powinien być, gdzie go znaleźć i co powinien wiedzieć, o tym w dalszej części artykułu.
Specjalizacje logopedii
Z racji tego, że do logopedy można udać się w każdym wieku, a specjalistów jest dostatecznie dużo, powstają specjalizacje logopedyczne. Są terapeuci zaburzeń mowy i czynności prymarnych, którzy zajmują się pracą z małymi dziećmi, ale nie bardzo wiedzą co począć w przypadku konsultacji z pacjentem laryngektomowanych i odwrotnie. Inni logopedzi zajmują się osobami po udarach, pacjentami ze stwardnieniem rozsianym, inni niemowlętami w ośrodkach wczesnej interwencji. Jeszcze inni pracują z osobami z niepełnosprawnością intelektualną.
W trakcie studiów adepci logopedii poznają wiedzę z zakresu wszystkich specjalności logopedycznych. Czy dobry logopeda naprawdę musi aż tyle wiedzieć? Zdecydowanie nie. Coraz częściej osoby zajmujące się pracą nad komunikacją, wybierają określoną docelową grupę pacjentów i specjalizują się w pomocy tylko im. Wiele lat wstecz (około 30) logopedzi musieli mieć wiedzę z każdego zagadnienia, ponieważ było ich bardzo mało. W dzisiejszych czasach stawiamy na jakość usług. Dlatego dobry logopeda ciągle szkoli się w danym zakresie. Dobrze, gdy zdobyte certyfikaty umieszcza na ścianie w gabinecie. Wcale nie świadczy to o braku skromności. Wręcz przeciwnie – jest to sygnał, że mamy do czynienia z kimś, kto na poważnie traktuje swoja pracę i chce świadczyć usługi na najwyższym poziomie.
Jaki powinien być dobry logopeda?
„Ciekawość to pierwszy stopień do piekła” – mówią niektórzy. W tym fachu to jednak dobra cecha. Dociekliwość, także o środowisko, w jakim żyje pacjent, jest kluczowa do prowadzenia skutecznej terapii. Czasami w środowisku pacjenta można znaleźć przyczynę zaburzenia mowy. Sztandarowym przykładem są troskliwi opiekunowie maluchów, którzy naśladują język dzieci, zamiast mówić do nich poprawnie. Utrwalają w ten sposób zły wzorzec słowny. Innym przykładem są zabiegani rodzice, którzy nie poświęcają maluchowi zbyt wiele czasu, a dziecko pozostawione samo sobie nie ubogaca słownika, ponieważ nie ma zbyt wielu okazji do komunikacji. Karygodne jest podawanie dziecku tabletu, telefonu czy sadzanie przed telewizorem dla „świętego spokoju”. Dlaczego? To temat-rzeka na osobny artykuł.
Dobry logopeda wcale nie musi spieszyć się z postawieniem diagnozy. Czasami pewne fakty wychodzą dopiero po kilku spotkaniach. Ważne jest, żeby umiał spostrzec ewentualne wady ukryte i wyeliminować ich przyczynę. Istotne jest też, jak specjalista nawiązuje kontakt z pacjentem. Zdobycie zaufania już na samym początku to połowa sukcesu. Terapia będzie trwała kilka miesięcy, czasami nawet lat, warto więc wybrać logopedę, którego polubimy. Kto z nas chciałby chodzić do gabinetu, gdzie panuje sztywna atmosfera i monotonne ćwiczenia? O ile dorosły (może) byłby w stanie wytrzymać, tak dziecko już na pewno nie. Wydaje się to mało ważne, ale jednak pociąga za sobą poważne konsekwencje. Brak chęci do ćwiczeń i zainteresowania terapią to w efekcie brak rezultatów i zamierzonych celów. Słowem – czas zmarnowany.
Żeby tego uniknąć, a wręcz odwrotnie – sprawić by terapia była przyjemnością – logopeda musi wykazać się kreatywnością. Oczywiście istnieje szereg pomocy logopedycznych, ale jeśli poprosimy dziecko o przyniesienie np. ulubionej zabawki i wykorzystanie jej w terapii, z pewnością zaowocuje to większym zaangażowaniem się małego pacjenta i lepszymi rezultatami. Niektórzy logopedzi stosują drobne nagrody na koniec zajęć. Wszystko zależy od charakteru małego pacjenta. A co z dorosłymi? Oni również wolą bazować na tym co jest im znane i lubiane. Szczególnie, kiedy mamy do czynienia z pacjentami po udarach, wypadkach czy zmagających się z chorobami neurodegeneracyjnymi. Wtedy dobry logopeda powinien mieć na uwadze stan psychiczny pacjenta. Warto pamiętać, że taki człowiek, może jeszcze do niedawna był zdrową, pracującą, pełną życia osobą, a teraz walczy o namiastkę normalności.
Pierwsza wizyta u logopedy
Dobry specjalista na pierwszej wizycie nie sadza dziecka przy biurku by je diagnozować. Nie powinniśmy też wymagać od razu, że dostaniemy „zadanie domowe”. Pierwsza wizyta to pozwolenie dziecku na zapoznanie się z gabinetem. Pokazuje się mu dwie lub trzy zabawki logopedyczne. Nie znaczy to, że na pierwszej wizycie logopeda nie pracuje. Wręcz przeciwnie. Zbiera informacje od rodziców i buduje pozytywną więź z przyszłym małym pacjentem. Obserwuje dziecko, ponieważ nawet sposób zabawy może dostarczyć cennych informacji. Stanowi to fundament przyszłej współpracy. Jest to także dobry moment na pytania rodziców. Wiele osób zadaje sobie pytanie; „jak sprawdzić logopedę?” do którego już się trafiło? Warto właśnie wtedy zapytać o doświadczenie, przebyte kursy i szkolenia, czy lubi swoją pracę, jak będzie wyglądała terapia? Słowem, o wszystko, co budzi wątpliwości lub jest niejasne. Każdy dobry specjalista chętnie udzieli odpowiedzi na wszystkie pytania. Wyjątkiem jest jedno: „jak długo będzie trwała terapia?” – na nie żaden, nawet najwybitniejszy logopeda nie zna odpowiedzi.
Brak efektów terapii logopedycznej
Bywa, że rodzice są niezadowoleni z długotrwałej terapii i braku efektów. Zmieniają specjalistę. Czy to wina logopedy i jego niekompetencji, czy może dziecka? Możliwe, że rodzice trafili na osobę, która nie ma wiedzy lub nie potrafi dotrzeć do małego pacjenta. Jednak nie do końca tak może być.
Polski Związek Logopedów wskazuje, że w ostatnich latach powstało wiele ośrodków szkolących. Poziom kształcenia jest bardzo zróżnicowany. Oczywiście nie jest to miejsce i czas by oceniać poszczególne placówki edukacyjne, jednak o to gdzie logopeda zdobył dyplom i ile trwały studia, również warto zapytać. Inną sprawą jest fakt, że zazwyczaj należy poświęcić wiele czasu i energii by osiągnąć zamierzone cele. Bywa, że zniecierpliwiony rodzic przenosi dziecko do innego specjalisty, gdzie niemal na drugim czy trzecim spotkaniu udaje się osiągnąć jakieś widoczne rezultaty. Czy zatem ten drugi logopeda jest tak dobry? Zazwyczaj nie jest tak, chodź w oczach rodzica tak to właśnie wygląda. Ten sukces, to tak naprawdę efekt pracy poprzedniego logopedy. Wady wymowy nie da się wyleczyć ot tak. Terapia to nie pigułka przeciwbólowa – bierzemy i efekty pojawiają się prawie natychmiast.
Gdzie znaleźć dobrego logopedę?
Jeszcze do niedawna najpewniejszą metodą było szukanie specjalisty na stronie Polskiego Związku Logopedów w specjalnie przygotowanej do tego celu wyszukiwarce: https://krajowyrejestrlogopedow.pl/wyszukaj-specjaliste. Zakres wyszukiwania był dosyć precyzyjny. Można było wyszukiwać miasto, specjalizację logopedyczną, nawet miejsce pracy, a także czy logopeda prowadzi działalność prywatną. Obecnie strona jest zawieszona ze względu na konieczność dostosowania regulaminu do wymogów RODO.
Niezawodna jak zawsze jest tzw. poczta pantoflowa. Ale jak to zrobić, gdy wśród znajomych nie mamy nikogo, kto korzystałby z pomocy logopedy? Jak się okazuje, coraz częściej szukamy informacji na portalach społecznościowych. Na Facebooku w grupie np. „moje miasto” itp., często zadawane jest pytanie: „Jakiego logopedę polecacie?”. Wielu rodziców odpowiada na taki post wpisując swoje opinie. I gotowe!
Logopedzi posiadający prywatną praktykę, często zakładają swoje strony internetowe opisując siebie, swoje sukcesy, przebyte szkolenia, kursy itd. Nawet znaleźć tam można informacje dotyczące terapii; opisy zaburzeń, co i jak ćwiczyć, jak wywołać daną głoskę, jak pracować z dzieckiem upośledzonym. W zależności od specjalizacji logopedycznej.
W ostatnim czasie obserwujemy także ciekawe zjawisko. Okazuje się, że dobrego logopedę można znaleźć na ….youtube! Jest to często forma promocji gabinetu. Szukając informacji np. o jąkaniu czy seplenieniu możemy z powodzeniem znaleźć wielu logopedów, którzy omawiają na nagraniu określone zagadnienie. Wyjaśniają, skąd się wzięło, czy można je wyleczyć, pokazują jakie ćwiczenia trzeba wykonywać. Coraz więcej osób, które początkowo chciały poradzić sobie same z problemem, nabierają zaufania do specjalisty z filmiku na youtube i w konsekwencji idą do niego na terapię. Pacjent lub rodzic dziecka czuje się o tyle komfortowo, że wie już, z kim się spotka. Pierwsze lody zostają przełamane, a zaufanie w pewnym stopniu zdobyte już na starcie.
Ile kosztuje terapia logopedyczna u logopedy?
Coraz częściej do lekarzy wolimy umawiać się prywatnie. Ile w ogóle kosztuje wizyta u logopedy? Analizując badania przedstawione na portalu KB.pl, dowiadujemy się, że średnio za godzinę pracy dobrego logopedy musimy zapłacić 170 zł. Cena zależy od kilku czynników: stopnia kwalifikacji, stażu pracy, czasami od rodzaju zaburzenia, a nawet danego województwa. Cennik logopedy nie jest jednolity. Inna jest stawka za zdiagnozowanie problemu, wydanie opinii czy typową godzinę terapeutyczną. Gabinety proponują także terapię grupową (około 5 dzieci). Jest to oferta przede wszystkim dla szkół. Tutaj cena jest niewiele niższa. Wykonywane są też badania przesiewowe w przedszkolach. W takim przypadku wycena także zależy od gabinetu. Portal KB.pl podaje, że najdrożej jest w województwie śląskim i mazowieckim – nawet 211 zł za wizytę. Najtaniej zapłacimy w województwie podlaskim, podkarpackim, opolskim i lubelskim – ceny od 145 zł za wizytę. Charakterystyka ta jest bardzo ogólna, ponieważ brany pod uwagę jest duży obszar. Dla szerszego poglądu na sprawę, można przytoczyć wycenę kilku większych miast naszego kraju: Warszawa – średnio 193,60 zł, Radom – 157,30 zł, Nysa – 145,20 zł, Rzeszów – 181,50 zł, Jarosław –169,40 zł, Łomża – 169,40 zł, Suwałki – 145,20 zł, Trójmiasto – 181,50 zł, Tczew –157,30 zł, Chorzów – 202 zł, Jastrzębie Zdrój – 194,81 zł, Wodzisław Śląski – 208,18 zł, Żywiec – 211,75 zł, Szczytno – 158,51 zł., Piła – 157,30 zł, Kołobrzeg – 174,20 zł, Kłodzko –183,92 zł, Zgorzelec – 197,23 zł. Są to dane wg portalu KB.pl.
Analizując strony internetowe gabinetów logopedycznych, możemy znaleźć oferty w granicach 120-150 zł również dobrych gabinetów. Czasami spotkamy się z ofertą promocyjną np. od 90 zł za wizytę z racji formy online. W obecnej sytuacji jest to konieczność, ale taka forma nigdy nie będzie tym samym co wizyta na żywo. Dla logopedy ważne jest, żeby obserwować układ narządów artykulacyjnych, zajrzeć do gardła czy zadecydować o podcięciu wędzidełka. Trudniej pewne rzeczy zaobserwować za pośrednictwem ekranu.
Powyżej celowo zostały użyte słowa „…za wizytę…”. „Godzina” pracy logopedy to 60 minut a czasami 45 min. Wszystko zależy od gabinetu. Dla zainteresowanych jeszcze bardziej konkretną wyceną, odsyłam do portalu KB.pl gdzie można znaleźć aktualne i bardzo szczegółowe dane.
Kwota w okolicach 170 zł za wizytę może wydawać się wysoka, ale porównując ten koszt w skali miesiąca, nie jest to aż taki duży wydatek. Terapie logopedyczne odbywają się zazwyczaj raz w tygodniu. W większości przypadków nie ma potrzeby widywania się z logopedą częściej. To oczywiście nie wystarczy żeby wyleczyć skutecznie wadę wymowy. Potrzebne są ćwiczenia w domu – codziennie! Wizyta w gabinecie ma na celu diagnozę i kierowanie terapią. W przypadku, kiedy pacjentami są dzieci, kluczową rolę odgrywają rodzice, którzy muszą wygospodarować trochę czasu na ćwiczenia z pociechą. Oczywiście dziecko może ćwiczyć samo. Ważne, żeby dobrze się bawiło podczas wykonywania zadań terapeutycznych. Im więcej treningu, tym lepsze rezultaty. Na szczęście wyobraźnia dziecka jest nieograniczona, kwestia tylko tego jak logopeda „sprzeda” mu terapię.
Dobry logopeda to specjalista który ukończył studia w tym kierunku, ale mimo to nadal się szkoli. Ma doskonałe podejście do dzieci, ale nie musi znać się na każdym zagadnieniu ze swojej dziedziny. Dobrze, kiedy jest wyspecjalizowany, wtedy świadczy usługi dla konkretnej grupy pacjentów na najwyższym poziomie. Dobry logopeda jest dociekliwy i bierze pod uwagę także sytuację życiową pacjenta. Wypytuje o zainteresowania, by dostosować zajęcia terapeutyczne do pacjenta i bazować na tym, co jest mu bliskie. Koszt pojedynczej wizyty nie jest niski, ale w rozrachunku miesięcznym, nie są to duże sumy, biorąc pod uwagę wysokie kwalifikacje i profesjonalizm terapeuty. Portale takie jak ZnanyLekarz.pl czy youtube.com pomogą w znalezieniu odpowiedniej dla siebie specjalisty. Najlepiej jednak poradzić się rodziców, których dzieci miały podobny problem. Jednak w przypadku, gdy mamy odczucie, że coś jest nie tak, zawsze można zmienić specjalistę.
Jeżeli szukasz dobrego logopedy, to zapraszamy Cię do zapoznania się z naszymi specjalistami. Jeżeli zastanawiasz się, który logopeda będzie odpowiedni dla Ciebie, zachęcamy Cię do skorzystania z darmowej bezpłatnej konsultacji poprzedzającej spotkanie z logopedą. Więcej szczegółów na stronie:
-37462c6e0c9c38be.jpg)
