Połykanie to czynność fizjologiczna, którą każdy z nas wykonuje około tysiąca razy na dobę.
Przełykamy nie tylko napoje i pokarm, ale także ślinę, która ma właściwości trawienne.
W trakcie diagnozy logopedycznej oceniane są tak zwane czynności fizjologiczne, np. pozycja
spoczynkowa języka, tor oddychania, żucie a także sposób połykania. W trakcie diagnozy
logopedycznej oceniana jest wówczas tak zwana faza ustna połykania. Jeśli proces zachodzi
nieprawidłowo, warto terapię logopedyczną rozpocząć od unormowania czynności prymarnych.
Warto w tym miejscu dodać, że sposób połykania jest obiektem zainteresowań nie tylko logopedów,
ale także ortodontów, gdyż nieprawidłowe połykanie przyczynia się do powstawania wad zgryzu.
Dlatego w wielu przypadkach ortodonta, obserwując nieprawidłowości w obrębie czynności
orofacjalnych, odsyła pacjenta na terapię miofunkcjonalną do logopedy przed rozpoczęciem
leczenia ortodontycznego
Czym charakteryzuje się połykanie typu niemowlęcego?
Zgodnie z dotychczasową wiedzą, można przyjąć, że około trzeciego roku życia powinien wykształcić
się prawidłowy sposób połykania. W okresie od narodzin do 3. roku życia mówi się o tak zwanym połykaniu
infantylnym, inaczej zwanym połykaniem typu niemowlęcego. Wówczas język spoczywa na dnie jamy
ustnej. Dobrym zobrazowaniem połykania niemowlęcego jest ssanie przez dziecko piersi. Dziecko
wargami obejmuje brodawkę matki, a sutek w wyniku ssania spoczywa na języku. Czubek języka
opiera się o dolny wał dziąsłowy, a tył języka transportuje pokarm w kierunku gardła.
Czym zatem różni się połykanie typu niemowlęcego od połykania typu dorosłego?
W prawidłowym połykaniu czubek języka spoczywa kilka milimetrów za górnymi siekaczami. Cała
masa języka zbliżona jest do podniebienia, tworząc tak zwany kształt miseczki. Czubek języka przez
cały akt połknięcia spoczywa w tym samym miejscu, nie dotykając dolnych ani górnych siekaczy.
Jakie czynniki mogą zaburzać czynność połykania po 3. roku życia?
- wszelkiego rodzaju rozszczepy w obrębie jam ustnej
- uszkodzenia OUN np. dysfagia
- częściowe wycięcie języka
Jakie są możliwe przyczyny nieprawidłowego połykania?
- nieprawidłowości w obrębie żucia od najmłodszych lat
- długotrwałe ssanie smoczka i picie z butelki
- długotrwałe spożywanie papkowatych pokarmów
Ponadto:
- oddychanie torem ustnym
- długotrwały przerost migdałów podniebiennych i/lub trzeciego migdała
- parafunkcje w postaci np. ssania kciuka
- nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka
- ankyloglosja
Jakie próby połykania najczęściej obserwuję w gabinecie logopedycznym?
- Dorsalne – czubek języka opiera się o dolne siekacze lub dolny wał dziąsłowy
- Tłoczenie języka – pacjent w trakcie połknięcia napiera językiem na górne siekacze, niekiedy
język przeciska się między górnymi, a dolnymi siekaczami - Międzyzębowe – pacjent w trakcie połknięcia wsuwa język między zęby
- Międzyzębowo-wargowe – język pacjent w trakcie połknięcia ma kontakt dolną (lub obiema)
wargami
W trakcie nieprawidłowego połykania bardzo często obserwuje się napięcie mięśnia bródkowego, a
także mięśnia okrężnego warg. Czasami pacjent odchyla głowę do tyłu, bądź wysuwa żuchwę.
Masz dodatkowe pytania? Kontakt do mnie znajdziesz na stronie gabinetu logopedycznego. Jeżeli
temat Cię zainteresował, odwiedź mój blog logopedyczny.
Jeżeli zmagasz się z zaburzeniami połykania lub innym zaburzeniem, które wymaga konsultacji logopedycznej, zachęcamy Cię do zapoznania się z naszymi specjalistami. Szczegóły znajdziesz na stronie:
-37462c6e0c9c38be.jpg)
